Batı Felsefesinde Yeni Bir Paradigmaya Doğru (Prima Philosophia Heute)

Karl-Otto APEL

20 Mayıs 2005 - 16:30

Almanlar’ın yaşayan önemli düşünürlerinden Karl-Otto Apel, C. S. Peirce’in delâlet ve delil kavramını kullanarak, günümüze gelinceye dek Batı düşünce tarihinde iki temel metafizik paradigmasının etkin olduğunu; bunlardan birincisinin Aristocu varlık metafiziği, ikincisinin ise Descartes ile başlayan ve en önemli temsilcisini Kant’ta bulan zihin metafiziği olduğunu ifade ederek sözlerine başladı.

Batı düşüncesi içerisindeki iki ayrı aşama olarak haklarının verilmesi gereken bu iki tavrın günümüzde, Lyotard ve Derrida’da dile gelen post-modern ve post-yapısalcı söylemin yanında bir taraftan Heidegger ve Gadamer yoluyla etkin olan ve tarihselci bir duruşa tekabül eden hermeneutik, diğer taraftan Anglosaxon düşüncesi içerisinde Quine, Strawson ve Rorty gibi temsilciler eliyle felsefeyi hakikat iddiasından soyutlayıp onu edebî bir tür haline getiren analitik felsefenin tesiriyle, artık etkinliğini yitirdiğine işaret etti. Apel’e göre bunun sebebi, söz konusu iki metafizik paradigmasının medlûl, delil ve muhataptan oluşan delâlet fonksiyonlarını eksik biçimde dikkate almasıdır. Yani Aristocu paradigma delâletin sadece medlûl kısmını göz önünde bulundururken, Kartezyen paradigma ise delili dikkate almaksızın muhatap ile medlûlü söz konusu etmekte, netice olarak her şeyi muhatabın tasavvuru şeklinde kavramaya yönelmektedir.

Buna karşılık, Apel’in Batı düşüncesine yeni ve üçüncü bir metafizik paradigması olarak takdim ettiği düşünce ise delâlet fonksiyonlarının üçünü birden ve birini diğerine irca etmeksizin ele almakta, bunu yaparken de muhatap unsurunu tek ve belirli şahıslar biçiminde değil de bütün bir insanlık şeklinde ve belirsiz olarak, delili ise dil boyutu üzerinden kavramaktadır. Apel’in iddiasına göre, bu yolla, özellikle nazarî ve amelî felsefede tarihselci ve relativist tavırların aşılarak bunun yerine bütün insanlar tarafından kabul edilebilir bir bilgi ve değer anlayışına ulaşılması mümkün olmaktadır.

Arkadaşına Gönder
Yazdır
 
     

     
 

  Kütüphane KATALOG TARAMA

  METİN ERİŞİMLİ VERİ TABANLARI

   İlahiyat Makaleler VT (PDF)
    Türk Tarih, Edebiyat, Kültür ve Sanat Tarihi Makaleleri VT (PDF) (YENİ)
    Dokümantasyon VT (PDF)
    Osmanlıca Makaleler VT (PDF)
    Risaleler VT (PDF)
    Osmanlı Salnâmeleri VT (PDF)
  KÜNYE ERİŞİMLİ VERİ TABANLARI
    İlahiyat F. Tezler Kataloğu VT
    Türkiye Kütüphaneleri VT
    Makaleler VT
    Meşihat Defterleri 
          Kataloğu VT
(YENİ)
    Kadı Sicilleri Kataloğu VT
   Ulema Sicil Dosyaları VT (YENİ)
  ARŞİV VERİ TABANLARI
    Hüseyin Hilmi Paşa Evrakı
    Yusuf İzzeddin Efendi Evrakı
    Muhammed b. T. et-Tancî Evrakı 
    Ziyad Ebüzziya Evrakı 
    Orhan Şaik Gökyay Evrakı
    Kemal Batanay Müzik Arşivi
    Mehmed Safayhi Evrakı
    Veysel Paşa Evrakı
    Rıza Tevfik Bölükbaşı Evrakı
   Cüneyd Kosal Türk Musikisi
         Arşivi (PDF)
 
    Bora Keskiner Koleksiyonu (YENİ)
    Timur Kocaoğlu Evrakı (YENİ)
   Kütüphane Yayın Teklif Formu
    Elektronik Kaynaklar
    Linkler             Üyelik
    Anket

    İletişim








 












 
     

  Etkinlikler
           Konferanslar
                2001 Yılı Konferansları
                2002 Yılı Konferansları
                2003 Yılı Konferansları
                2004 Yılı Konferansları
                2005 Yılı Konferansları
              - Is Islam a "Religion"?
              - Tanrı'nın Varlığı
              - Osmanlı'da Karagöz, Tasav...
              - Osmanlı İmparatorluğu'nun...
              - Batı Felsefesinde Yeni Bi...
              - Klasik İslâm Düşüncesinde...
              - Türkiye'de Batılılaşma ve...
              - Dünya Kamuoyunda ABD (The...
              - İslâmcılık : Bir Modern M...
              - İslâm ve Demokrasi
              - Ah! Yemen : Osmanlı'nın Y...
                2006 Yılı Konferansları
                2007 Yılı Konferansları
                2008 Yılı Konferansları
                2009 Yılı Konferansları
                2010 Yılı Konferansları
                2011 Yılı Konferansları
                2012 Yılı Konferansları
           Sempozyumlar
           İlmî Toplantı ve Paneller
           Sosyal ve Kültürel Etkinlikler
           Atölye Çalışmaları
           Seminerler