Osmanlı İmparatorluğu'nun Gerileme ve Çöküşü Meselesi

Prof. Dr. Cemal KAFADAR

3 Haziran 2005 - 16:30

Harvard Üniversitesi’nden Osmanlı tarihi profesörü Cemal Kafadar, kendi ifadesiyle, Osmanlı’nın çöküşü gibi Batı’da çok konuşulmuş fakat Türkiye’de fazla irdelenmemiş bir konu etrafında gelişen tartışmaların değerlendirmesini sundu.

Başlangıçta Osmanlı kaynaklarında (XVII. yüzyıl) geçici krizlere işaret eden inkılâp, ihtilâl ve ıslahat gibi kelimelerin kullanıldığını, XIX. asırdan itibaren gerileme ve çöküş mânasında inkıraz ve inhitat kelimelerinin tercih edildiğine dikkat çeken Kafadar, Kânûni (XVI. yüzyıl) sonrası yaşanan sürekli ve çizgisel gerileme ya da çöküş tezine dayanan ‘inhitat paradigması’nın, revizyonist eğilimlerin de etkisiyle, Batı’da 1970’lerden sonra sorgulanmaya başladığını belirtti. Bu bağlamda inhitatın 3-4 asır boyunca ve Osmanlı İmparatorluğu’nun 6 asırlık tarihinin yarısını kapsayacak şekilde sürmüş olmasının ya da XVIII. yüzyıldan sonra büyüyüp gelişen İzmir ve Beyrut gibi şehirlerin varlığının inhitat söylemi içerisinde nasıl açıklanacağı gibi soruların gündeme geldiğine işaret etti. Bununla birlikte meselenin, inhıtat kavramını tamamen terk etmekle çözülemeyecek kadar karmaşık olduğunun da altını çizdi. Zira XVI. asrın son çeyreğinden itibaren pek çok Osmanlı yazarın inhitattan söz ettiği ve sonraki asırlarda gelişmesini sürdüren söylemin XIX-XX. yüzyıllara az gelişmişlik ve gelişen Batı karşısındaki ezilmişlik psikolojisi şeklinde devrettiği bir vâkıadır. Fakat Kafadar’a göre, mevcut haliyle inhitat söylemi, neyin, hangi anlamda ve neye nispetle inhitatı sorularına cevap verememekte; kavramın kullanımı toptancı, sathî ve muğlak karakter taşımaktadır.

Arkadaşına Gönder
Yazdır
 
     

     
 

  Kütüphane KATALOG TARAMA

  METİN ERİŞİMLİ VERİ TABANLARI

   İlahiyat Makaleler VT (PDF)
    Türk Tarih, Edebiyat, Kültür ve Sanat Tarihi Makaleleri VT (PDF) (YENİ)
    Dokümantasyon VT (PDF)
    Osmanlıca Makaleler VT (PDF)
    Risaleler VT (PDF)
    Türkiye Kütüphaneleri VT 
    Osmanlı Salnâmeleri VT (PDF)
  KÜNYE ERİŞİMLİ VERİ TABANLARI
    İlahiyat F. Tezler Kataloğu VT
    Makaleler VT
    Meşihat Defterleri 
          Kataloğu VT
(YENİ)
    Kadı Sicilleri Kataloğu VT
   Ulema Sicil Dosyaları VT (YENİ)
  ARŞİV VERİ TABANLARI
    Hüseyin Hilmi Paşa Evrakı
    Yusuf İzzeddin Efendi Evrakı
    Muhammed b. T. et-Tancî Evrakı 
    Ziyad Ebüzziya Evrakı 
    Orhan Şaik Gökyay Evrakı
    Kemal Batanay Müzik Arşivi
    Mehmed Safayhi Evrakı
    Veysel Paşa Evrakı
    Rıza Tevfik Bölükbaşı Evrakı
   Cüneyd Kosal Türk Musikisi
         Arşivi (PDF)
 
    Bora Keskiner Koleksiyonu (YENİ)
    Timur Kocaoğlu Evrakı (YENİ)
   Kütüphane Yayın Teklif Formu
    Elektronik Kaynaklar
    Linkler             Üyelik
    Anket

    İletişim








 












 
     

  Etkinlikler
           Konferanslar
                2001 Yılı Konferansları
                2002 Yılı Konferansları
                2003 Yılı Konferansları
                2004 Yılı Konferansları
                2005 Yılı Konferansları
              - Is Islam a "Religion"?
              - Tanrı'nın Varlığı
              - Osmanlı'da Karagöz, Tasav...
              - Osmanlı İmparatorluğu'nun...
              - Batı Felsefesinde Yeni Bi...
              - Klasik İslâm Düşüncesinde...
              - Türkiye'de Batılılaşma ve...
              - Dünya Kamuoyunda ABD (The...
              - İslâmcılık : Bir Modern M...
              - İslâm ve Demokrasi
              - Ah! Yemen : Osmanlı'nın Y...
                2006 Yılı Konferansları
                2007 Yılı Konferansları
                2008 Yılı Konferansları
                2009 Yılı Konferansları
                2010 Yılı Konferansları
                2011 Yılı Konferansları
                2012 Yılı Konferansları
           Sempozyumlar
           İlmî Toplantı ve Paneller
           Sosyal ve Kültürel Etkinlikler
           Atölye Çalışmaları
           Seminerler